Rządowe dopłaty do elektryków, czyli strata energii…

30 proc. wartości auta i maksymalnie 37,5 tys. zł – tyle rząd zamierza dopłacać klientom indywidualnym, którzy zdecydują się na zakup nowego samochodu elektrycznego. Brzmi całkiem nieźle, prawda? I tak byłoby w istocie, gdyby nie jeden, drobny warunek zapisany w projekcie – auto nie może kosztować więcej niż 125 tys. zł. A za te pieniądze ciężko kupić coś sensownego. De facto na dofinansowanie „łapią się” zaledwie cztery oficjalnie sprzedawane modele:

Renault Twizy – wersja podstawowa kosztuje 53,2 tys. zł, a po dopłacie będzie to zaledwie 37 tys. zł (rząd dołoży 30 proc.). Problem w tym, że Twizy nie jest samochodem, a raczej pojazdem elektrycznym. Osiąga maksymalnie 80 km/h, w standardzie nie ma nawet drzwi, mieści najwyżej dwie osoby, nie ma tu ani ogrzewania, ani klimatyzacji, a zasięg wynosi zaledwie 100 km. Wszystko to powoduje, że Twizy jest sensownym wyborem wyłącznie do zatłoczonego miasta, w dodatku przy dobrej pogodzie i optymalnej temperaturze.

Smart EQ fortwo – wyjściowo kosztuje 94,5 tys. zł więc po uwzględnieniu państwowego dofinansowania będzie to ok. 66 tys. zł. Niemniej również w tym przypadku mówimy o samochodzie nadającym się wyłącznie do jazdy po mieście i to maksymalnie z dwoma osobami na pokładzie. 60-konny motorek elektryczny pozwala rozwinąć maksymalnie 130 km/h, a baterię trzeba ładować co 150-160 km.

Smart EQ forfour – czterodrzwiowa wersja auta jest droższa tylko o 1500 zł, więc po dopłacie będzie kosztowała ok. 67 tys. zł. Parametry są prawie identyczne, jak w przypadku modelu fortwo, ale ze względu na wyższą masę własną zasięg jest o około 10 km niższy.

Volkswagen e-up! – na oficjalnej stronie Volkswagena nie znalazłem tego modelu, ale ponoć salony przyjmują indywidualne zamówienia na niego. Podstawowa wersja kosztuje 101,8 tys. zł, co oznacza, że z uwzględnieniem dopłaty wydalibyśmy na niego nieco ponad 71 tys. zł. A co za to dostajemy? Dane fabryczne mówią o 82 koniach, przyspieszeniu do setki w 12,4 sekundy, prędkości maksymalnej 130 km/h oraz zasięgu na poziomie 150-160 km. Czyli znowu mówimy o samochodzie typowo miejskim, ze skromnymi osiągami, wyposażeniem i zasięgiem.

I to już pełna lista dostępnych na naszym rynku modeli, których zakup skłonne jest nam dofinansować Państwo. Państwo, które – przypomnijmy – od kilku lat mówi o konieczności wspierania elekromobilności, deklaruje że za kilka lat po naszych drogach będą jeździły setki tysięcy aut na prąd, a nawet pracuje nad polskim samochodem EV.

Oczywiście niewykluczone, że w przyszłości lista modeli kwalifikujących się do dopłaty się wydłuży. Choćby o Opla e-Corsę, który ma wjechać na rynek w pierwszym kwartale przyszłego roku i kosztować wyjściowo 124,9 tys. zł – tym samym rzutem na taśmę załapie się na rządową dopłatę i będzie można go kupić za ca. 87 tys. zł. Nie zmienia to jednak faktu, że wszyscy, którzy mieli nadzieję, że dzięki dotacjom uda im się kupić pełnowartościowe elektryczne auto z sensownym zasięgiem, obszernym wnętrzem, dobrymi osiągami i komfortowym wyposażeniem, muszą obejść się smakiem.

Jestem więcej niż pewien, że rząd celowo zrobił dwie rzeczy: ustawił limit na poziomie 125 tys. zł oraz zaznaczył, że z dofinansowania mogą skorzystać wyłącznie klienci indywidualni, a nie np. prowadzący działalność gospodarczą. To dało gwarancję, że z dopłat zechce skorzystać tylko garstka osób. Innymi słowy, rząd zagwarantował sobie finansowy spokój – nie będzie musiał zbyt dużo wydać na dopłaty. Udowodnił tym samym, że jedynie markuje pewne działania, a w gruncie rzeczy elektryfikacja kompletnie go nie interesuje. Bo gdyby interesowała, to system dopłat wyglądałby inaczej:

a) Limit ceny samochodu podniesiony zostałby do ca. 200 tys. zł brutto

b) Dopłata możliwa byłaby również w przypadku zakupu samochodu na działalność gospodarczą.

I takie rozwiązanie faktycznie miałoby sens oraz sprawiło, że ludzie na poważnie zaczęliby rozważać zakup elektrowozu. Dlaczego?

Po pierwsze, lista modeli podlegających dopłacie znacznie by się wydłużyła i to o samochody z prawdziwego zdarzenia. Choćby BMW i3, Nissana Leafa, Renault Zoe, Volkswagna e-Golfa (a w przyszłości również ID), Hyundaia Konę Electric, a także Kię e-Niro i e-Soul. Co prawda oficjalnych cen tych dwóch ostatnich na polskim rynku jeszcze nie znamy, ale spróbuję trochę „powróżyć z fusów”. Na niemieckim rynku e-Soul kosztuje 38 tys. (za wersję z baterią 39,2 kWh) lub 41,8 tys. euro (wersja 64 kWh). W przeliczeniu to odpowiednio 161 i 177 tys. zł. A 177 tys. zł minus 37,5 tys. zł rządowej dopłaty daje ok. 140 tys. zł. Wydaje mi się, że to całkiem sensowna cena za pełnowartościowy wóz elektryczny, który mieści wygodnie 4-5 osób, ma 204 konie rozpędzające go do setki w zaledwie 7,9 sekundy i jest w stanie przejechać na jednym ładowaniu 450 km! Wniosek jest zatem prosty – podniesienie limitu oznaczałoby, że realne ceny elektryków stałyby się akceptowalne. Oczywiście auta na prąd nadal byłyby droższe niż porównywalne modele spalinowe, ale różnica stopniałaby do poziomu, jaki w oczach określonej grupy klientów byłby wreszcie sensowny. Wybieraliby droższą opcję, ale bardziej nowoczesną, ekologiczną i ekonomiczną w eksploatacji.

Jeszcze lepsze rezultaty osiągnęlibyśmy, gdyby z dopłaty mogły korzystać również firmy, również te jednoosobowe. Nie jest przecież tajemnicą, że ok. 80 proc. samochodów w Polsce kupuje się właśnie „na firmę”. W takim wypadku możnaby odliczyć od auta 50 proc. VAT. De facto zatem cena ostateczna takiego przykładowego e-Soula z większą baterią wynosiłaby 124 tys. zł. A to już poziom mocniejszych i lepiej wyposażonych aut kompaktowych!

W uzasadnieniu do projektu rozporządzenia Ministerstwo Energii napisało, że wpisuje się ono w trend wspierania rozwoju elektromobilności, jaki jest widoczny w wielu europejskich krajach. Resort zapomniał tylko dodać, że na Zachodzie nie uzależnia się dopłat od tego, ile kosztuje auto, a już na pewno nie od tego, czy ktoś jest przedsiębiorcą, czy też nie.

Czy nam się to podoba, czy nie i bez względu na to, jaki mamy stosunek do samochodów na prąd, powoli przestają one być jedynie złudzeniem, a stają się rzeczywistością. I proces ten będzie bardzo dynamicznie przyspieszał. Tylko na przyszły rok koncerny motoryzacyjne zapowiedziały łącznie kilkadziesiąt premier w pełni elektrycznych modeli. W świetle tego wszystkiego przykro patrzeć jak nasz rząd marnotrawi energię na projekty, które nie mają szans powodzenia.