Badania dla kierowców – co warto wiedzieć w 2025 roku?

Badania dla kierowców to obowiązkowe kontrole stanu zdrowia, których celem jest ocena zdolności danej osoby do bezpiecznego prowadzenia pojazdu. Są wykonywane w uprawnionych do tego placówkach medycznych przez lekarzy orzeczników, a zakres takich badań może się różnić w zależności od sytuacji. W niektórych przypadkach obejmuje jedynie podstawową ocenę lekarską, natomiast kierowcy zawodowi oraz osoby skierowane na badania decyzją administracyjną muszą również przejść testy psychologiczne, znane szerzej jako badania psychotechniczne – pozwalają one zdiagnozować osoby, które z powodu problemów zdrowotnych, zaburzeń sprawności psychomotorycznej czy schorzeń neurologicznych mogą stanowić zagrożenie na drodze i nie powinny prowadzić pojazdów mechanicznych. 

Nie wszyscy kierowcy podlegają jednakowym wymaganiom – zakres oraz częstotliwość obowiązkowych badań lekarskich oraz psychotechnicznych uzależnione są od kategorii posiadanego prawa jazdy, specyfiki sytuacji, a także ewentualnych wskazań medycznych lub decyzji administracyjnych. W praktyce oznacza to, że procedury obowiązujące kandydatów na kierowców różnią się od tych dla osób wykonujących zawód kierowcy, a jeszcze inne dotyczą osób skierowanych na badania np. po utracie prawa jazdy czy z powodu stwierdzenia przeciwwskazań zdrowotnych. 

Podczas ogólnego badania lekarz orzecznik ocenia zdrowie pacjenta w zakresie: 

• narządu wzroku, słuchu i ruchu, 

• układu oddechowego, sercowo-naczyniowego oraz nerwowego (również pod kątem padaczki), 

• bezdechu sennego, 

• cukrzycy, 

• czynności nerek, 

• stanu psychicznego. 

Kierowcy amatorzy 

Osoby posiadające prawo jazdy kategorii B i korzystające z pojazdu wyłącznie do celów prywatnych, zazwyczaj nie muszą przechodzić regularnych badań lekarskich. Istnieją jednak określone sytuacje, w których wykonanie takich badań staje się obowiązkowe. Do najczęstszych należą: 

• uczestnictwo w poważnym wypadku drogowym, zwłaszcza z ofiarami śmiertelnymi lub poważnymi obrażeniami ciała, 

• istotne pogorszenie stanu zdrowia, takie jak utrata przytomności, zaburzenia widzenia, schorzenia neurologiczne czy kardiologiczne, 

• skierowanie na badania przez uprawnione do tego organy, takie jak np. Policja, Wydział Komunikacji lub sąd – szczególnie po cofnięciu uprawnień do kierowania pojazdami mechanicznymi, 

• odnawianie prawa jazdy po dłuższej przerwie w prowadzeniu pojazdów, gdy istnieją wątpliwości co do aktualnej kondycji psychofizycznej kierowcy. 

W zależności od okoliczności, w takich przypadkach może wystarczyć jedynie podstawowe badanie lekarskie. Jeżeli jednak powodem skierowania jest prowadzenie pojazdu pod wpływem alkoholu, narkotyków lub innych środków odurzających, wymagane są również tzw. badania psychotechniczne. 

Kierowcy zawodowi 

W przypadku kierowców zawodowych, takich jak kierowcy autobusów, taksówek, pojazdów uprzywilejowanych czy ciężarówek, obowiązujące przepisy są znacznie bardziej rygorystyczne. Ich głównym celem jest zagwarantowanie, że osoby odpowiedzialne za przewóz pasażerów i towarów są w pełni zdrowe i nie stanowią zagrożenia dla innych uczestników ruchu drogowego. 

Kierowcy zawodowi są zobowiązani do regularnego przechodzenia dwóch rodzajów badań: 

• badań lekarskich – standardowo co 5 lat, a po ukończeniu 60. roku życia częściej, zazwyczaj co 2–3 lata oraz zgodnie z indywidualną oceną lekarza; 

• badań psychotechnicznych (psychologicznych) – oceniających kluczowe aspekty sprawności psychomotorycznej, takie jak czas reakcji, zdolność koncentracji, podzielność uwagi, odporność na stres i zmęczenie. 

Psychotesty są szczególnie istotne w przypadku osób kierujących dużymi pojazdami w warunkach wzmożonego natężenia ruchu, np. w aglomeracjach miejskich, a także w transporcie międzynarodowym, gdzie praca wiąże się z dużym obciążeniem fizycznym i psychicznym. Brak aktualnych badań może skutkować utratą uprawnień do wykonywania zawodu kierowcy, co z kolei przekłada się na ryzyko konsekwencji prawnych oraz utraty pracy. 

Badania dla kierowców po 65. roku życia 

W 2025 roku, podobnie jak w latach ubiegłych, nie wprowadzono obligatoryjnych badań lekarskich dla wszystkich kierowców po ukończeniu 65. roku życia. Mimo braku formalnych regulacji w tym zakresie zaleca się, aby w przypadku wystąpienia objawów takich jak pogorszenie ostrości widzenia, problemy ze słuchem, trudności z pamięcią, zaburzenia orientacji przestrzennej czy koordynacji ruchowej, zasięgnąć porady lekarza – nawet jeśli prawo jazdy formalnie pozostaje ważne. Wczesna diagnoza ewentualnych ograniczeń może zapobiec niebezpiecznym sytuacjom na drodze i pozwolić na dłuższe zachowanie mobilności w sposób bezpieczny i świadomy. 

Staranna organizacja przed wizytą w placówce medycznej zwiększa szansę na sprawne i bezstresowe przejście całej procedury. Poniżej znajdziesz zestaw praktycznych wskazówek oraz niezbędnych dokumentów, które warto mieć przy sobie. 

• Zabierz ze sobą dowód osobisty, prawo jazdy, skierowanie (jeśli je posiadasz), a także dokumentację medyczną w przypadku chorób przewlekłych – w tym wykaz stosowanych leków. 

• Unikaj alkoholu i substancji psychoaktywnych co najmniej na dobę przed badaniem – ich obecność w organizmie może uniemożliwić uzyskanie pozytywnej opinii. 

• Zadbaj o odpowiednią ilość snu – wypoczęty organizm lepiej radzi sobie z testami koncentracji, podzielności uwagi czy czasu reakcji. 

Badanie rozpoczyna się od wywiadu lekarskiego. Następnie lekarz orzecznik ocenia m.in. wzrok, słuch, równowagę oraz pracę serca i układu oddechowego. Sprawdzany jest także poziom cukru we krwi – najlepiej być wtedy na czczo lub nie jeść przez kilka godzin wcześniej. Całość trwa zwykle 20–30 minut, a ważność orzeczenia zależy m.in. od stanu zdrowia i może wynosić maksymalnie 15 lat. 

Koszt badania lekarskiego na prawo jazdy w Polsce jest regulowany prawnie i wynosi obecnie 200 złotych. Stawka ta jest stała i dotyczy zarówno kandydatów na kierowców, jak i osób, które muszą przedłużyć ważność swojego prawa jazdy. 

Kierowcy zawodowi są dodatkowo zobowiązani do wykonania badania psychotechnicznego. Cena pakietu obejmującego oba badania wynosi średnio około 500 zł, choć może się różnić w zależności od regionu oraz konkretnej placówki medycznej. 

Podsumowanie 

Badania dla kierowców to kluczowy element systemu bezpieczeństwa drogowego. Niezależnie od tego, czy jesteś kierowcą prywatnym, czy zawodowcem za kółkiem – pamiętaj, że Twoje zdrowie to nie tylko kwestia komfortu, ale przede wszystkim bezpieczeństwa Twojego i innych uczestników ruchu. 

FAQ 

Czy każdy kierowca musi przechodzić badania psychologiczne? 

Nie, badania psychologiczne są obowiązkowe głównie dla kierowców zawodowych, kierowców przewożących osoby lub rzeczy oraz osób, które zostały skierowane na takie badania np. po zatrzymaniu prawa jazdy. 

Jak często trzeba robić badania lekarskie dla kierowców zawodowych? 

Zwykle co 5 lat, a po 60. roku życia – co 2-3 lata. Konkretne terminy zależą od kategorii prawa jazdy i stanu zdrowia. 

Czy kierowcy po 65. roku życia muszą przechodzić badania? 

Tak, po ukończeniu 65 lat kierowca może być zobowiązany do regularnych badań lekarskich, szczególnie jeśli prowadzi pojazd zawodowo. 

Ile kosztują badania dla kierowców? 

Ceny wahają się od około 200 zł (badania lekarskie) do 150–300 zł (badania psychotechniczne), w zależności od placówki. 

Gdzie można wykonać badania psychotechniczne kierowców? 

W ośrodkach medycyny pracy lub pracowniach psychologii transportu posiadających odpowiednie uprawnienia.